Wróżby na Andrzejki

 

  Listopad to miesiąc niezwykły. Jest to magiczny czas, gdy duchy tych, którzy odeszli chętniej powracają na ziemię, a długie wieczory sprzyjają magicznym rytuałom. Najbardziej znane i wciąż popularne są wróżby na Andrzejki.

 

Magiczny miesiąc

 

Listopad rozpoczyna się świętem pełnym zadumy i nostalgii; czasem poświęconym tym, którzy odeszli. Do dziś utrzymuje się wiara, iż wszystkie sny zesłane w nocy z 1 na 2 listopada są podpowiedziami zmarłych, a ich treść stanowi ostrzeżenie bądź wskazówkę dla żywych. Jest to również okres najważniejszych rytuałów magicznych. Ci, których przez cały rok trapią lęki i smutki lub mają przeświadczenie, iż ktoś chce ich skrzywdzić właśnie w listopadzie powinni udać się wieczorem w miejsce, gdzie mgły snują się tuż nad ziemią i pozwolić, by otoczyły go kokonem bezpieczeństwa. Deszcze towarzyszące temu miesiącowi to także element dawnych tradycji, postrzegane jako dar niebios, oczyszczający ze złych wspomnień. Wystarczy zapisać na kartce słowo kojarzące się z przykrym doświadczeniem, które chce się wyrzucić z pamięci i wystawić kartkę na deszcz. Woda, będąca przecież niewyczerpaną mocą, wspomoże nas w pozbyciu się złych myśli. Koniec miesiąca, a właściwie ostatnie 10 dni sprzyja zaś wszelkim wróżbom i czarom. Na 24 listopada przypadają tzw. „Katarzynki” – dzień świętej Katarzyny, kiedy to chłopcy i nieżonaci mężczyźni starali się odkryć swoją przyszłość. W kilka dni później – 29 listopada, w dzień świętego Andrzeja podobne wróżby stosowały dziewczęta. „Katarzynki” odeszły już w zapomnienie, lecz wróżby na Andrzejki wciąż są popularne. Nadal funkcjonuje też przysłowie:

„Na świętego Andrzeja, błyska pannom nadzieja”.

 

Pochodzenie Andrzejek

Skąd wzięła się tradycja listopadowych wróżb dotyczących zamążpójścia i przyszłości? Na to pytanie trudno odpowiedzieć. Najprawdopodobniej wywodzi się ze starożytnej Grecji, a dokładnie z archipelagu wysp zwanych Sporadami. To stamtąd mamy pierwsze informacje o magicznych rytuałach i przepowiadaniu przyszłości właśnie w ów dzień. Zwyczaj szybko się rozprzestrzenił. Pierwsze informacje z Polski pochodzą od  Marcina Bielskiego z 1557 roku.

Zgodnie z tradycją, podstawą udanych wróżb jest zapalenie 7 lub 13 świec. Tak czyniły panny, wdowy i rozwódki, gdy spotykały się w Andrzejki i przygotowywały do tego niezwykłego wieczoru. W celu wzmocnienia wszystkich rytuałów zakładały na szyję, bądź ukrywały przy sobie swój znak zodiaku. Jego celem było dodanie sił i sprawienie, by wróżby były bardziej wyraziste.

 

Wróżby na Andrzejki

Lanie wosku

 

Lanie wosku to chyba najpopularniejszy zwyczaj związany z Andrzejkami. Świecę topi się najpierw na niewielkim ogniu w garnuszku, a następnie zawartość wylewa się cienkim strumykiem do misy z wodą. Można to zrobić przez ucho od klucza, albo przez ślubną obrączkę. Kolejnym krokiem jest wydobycie zastygłej bryły wosku z wody, umieszczenie jej przed zapaloną lampką i spojrzenie, jaki cień rzuca na ścianę. Od kształtu zależy nasza przyszłość, szczęście i rychły ślub. Do najszczęśliwszych figur zaliczamy: serce, pierścień, gwiazdę, słońce i… męski profil. 

  

Wróżba ta może nam także podpowiedzieć czym będzie zajmował się przyszły mąż. Wystarczy podczas lania wosku zadać sobie pytanie: „Kim będzie?”. I wówczas, w kształcie zastygłej bryły wosku doszukiwać się atrybutów jego zawodu. Jeśli wosk przypomina młot- może to być kowal; jeśli kosę- rolnik, itp.

Przykładowe znaczenie woskowych kształtów:

Serce- kochasz z wzajemnością

Koło- twój los odwróci się na lepsze

Gwiazda- opatrzność czuwa, korzystaj z nadarzających się okazji

Trójkąt- unikaj romansów, one nie przetrwają czasu

Monety- czeka cię sukces finansowy: awans, nowa praca lub wygrana

Kwiat- wszystkie przedsięwzięcia, jakie planujesz rozkwitną

Kapelusz- wkrótce otrzymasz sporą kwotę pieniędzy

Oko- to, co cię niepokoi ulegnie wyjaśnieniu

Ryba- otwórz się na ludzi, masz szansę na nowe przyjaźnie

Drzewo- twoje plany mają szansę powodzenia

Słońce- szczęście we wszystkich dziedzinach

Kotwica- osiągniesz spokój ducha, nie trać nadziei

Góry- przeszkody na drodze do szczęścia

Pies, koń- wierni przyjaciele

Wóz, auto, samolot, statek- czekają cię liczne podróże

Ptak- wkrótce przyjdą ważne nowiny

Księga- w tym roku pozostaniesz samotna, skup się na nauce

Ruina- kłopoty w domu

Głowa lisa, sowa- nieszczęście

 

Gałąź szczęścia

 

W dzień świętego Andrzeja warto udać się do sadu i uciąć gałąź z wiśniowego lub czereśniowego drzewa. Do tej gałązki przywiązuje się karteczkę z zapisanym na niej życzeniem. Gałąź  wkładamy do wody i czekamy do Bożego Narodzenia. Jeżeli w tym czasie zakwitnie, można spodziewać się spełnienia marzeń.

 

Kartki

 

Ażeby poznać imię przyszłego męża zapisuje się na kartkach imiona mężczyzn. Jedna kartka pozostaje pusta i oznacza samotność. Następnie każda z uczestniczących w wieczorze dziewcząt staje na środku pokoju i rzuca je za siebie. Ta kartka, która znajdzie się najbliżej niej, wyjawi imię przyszłego oblubieńca.

 

Kolejnym sposobem jest spisanie na kartkach imion dziewcząt uczestniczących w zabawie i przykrycie ich kawałkami chleba lub kiełbasy. Następnie należy wpuścić do pokoju psa lub kota i zaczekać, z jakiej kartki zwierzę zje przysmak w pierwszej kolejności. Ta wybrana może się wówczas spodziewać rychłego ślubu.

 

Imię przyszłego męża można poznać także po przespanej nocy. Wystarczy przed snem spisać na kartce męskie imiona i włożyć je pod poduszkę. Rano, tuż po przebudzeniu wyciąga się  jedną z nich i odczytuje imię. Od tej chwili wiadomo na jakich mężczyzn warto spoglądać bardziej przychylnie.

 

Kalendarz

 

Dobrym sposobem na wywróżenie sobie przyszłego męża jest kalendarz. Każda z obecnych dziewcząt bierze kalendarz do ręki i otwiera go na chybił trafił. Zgodnie z wróżbą, przyszły mąż będzie miał takie imię, jakie figuruje pod danym dniem. Zatem, jeśli tego dnia imieniny obchodzi np. Jan i Wiktor, to jeden z nich będzie twoim wybrankiem.

 

Mężczyzna prawdę ci powie

 

Kolejnym sposobem na poznanie imienia przyszłego męża jest wyjście 30 listopada z domu i zapytanie o imię pierwszego napotkanego mężczyzny.

 

Buty

 

Jest to chyba jedna z najbardziej popularnych gier wróżebnych. Stosuje się ją po to, by dowiedzieć się, która z panien najszybciej wyjdzie za mąż. Dziewczęta zdejmują jeden but (koniecznie lewy) i ustawiają je rzędem wzdłuż ściany, naprzeciwko drzwi. Buty przestawia się naprzemiennie- ostatni idzie na początek, itd. Ta, której but jako pierwszy przekroczy próg pokoju, może spodziewać się rychłego ślubu.

 

Orzechy

 

Do tej wróżby potrzebne są dwie łupiny orzecha. Wkłada się do nich zapalone świece: jedna oznacza dziewczynę, zaś druga jej wybranka. Obie łupiny stawia się w misie pełnej wody i dmucha. Jeżeli łupiny zbliżą się do siebie, lub nawet zderzą, zaś płomień płonie jasno, miłość rozkwitnie w pełni i będą szczęśliwi.

Jeśli jednak łupiny zatoną, oddalą się od siebie lub świece zagasną, miłość pozostanie nieodwzajemniona.

  

Świece

 

Przygotowujemy misę z zimną wodą oraz dwie pływające świeczki. Jedną z nich podpisujemy swoim imieniem, zaś drugą imieniem upatrzonego mężczyzny. Obie puszcza się na wodę po przeciwległych brzegach misy. Jeżeli świeczki się spotkają, można być pewnym, że miłość rozkwitnie. Jeżeli natomiast miną się nawet nie dotykając, lepiej rozejrzeć się za nowym kandydatem. 

 

Zamiast świeczek można do wróżby użyć dwóch gałązek mirtu, które puszcza się na wodę. Jeżeli zbliżą się do siebie, lub zetkną, można mieć nadzieję na wyznanie miłości lub weselisko.

 

Statek miłości

 

Jeżeli w andrzejkowej zabawie uczestniczą także panowie, można zabawić się w statki miłości. Każdy robi stateczek z papieru. Następnie wkłada się je do misy z wodą i czeka aż los nimi pokieruje. Właściciele statków, które zbliżą się do siebie mogą liczyć na przyjaźń lub miłość.

 

Filiżanki

 

Do wróżby potrzebne są cztery filiżanki. Pod trzema z nich ukrywamy: obrączkę, monetę i liść. Czwarta pozostaje pusta. Wybierająca osoba podnosi jedno z naczyń i sprawdza, co znalazło się pod spodem

Obrączka oznacza miłość i małżeństwo, moneta dostatek, liść staropanieństwo, zaś puste miejsce to znak, iż przyszły rok nie przyniesie żadnych zmian.

 

Jest także inna wersja tej samej wróżby.

Pod filiżankami ukrywa się następujące przedmioty: obrączkę, różaniec, małą laleczkę i monetę. Następnie wróżąca sobie dziewczyna odsłania jedną z filiżanek. Obrączka oznacza rychły ślub, różaniec życie w samotności, laleczka samotne wychowywanie dziecka, moneta bogactwo bez szczęścia w miłości.

 

Jabłka

 

Wystarczy wziąć do ręki jabłko- koniecznie piękne, rumiane i zdrowe i kręcić jego ogonkiem. Przy każdym obrocie wymawia się kolejną literę alfabetu. Imię przyszłego męża będzie zaś rozpoczynało się od tej litery, przy której wypowiadaniu ogonek się urwie.

 

Drugim sposobem wykorzystania jabłek do wróżb jest obieranie ich ze skórki. Dziewczęta otrzymują jabłka, które muszą tak obrać, by skórka zachowała się w jednej części. Następnie wystarczy rzucić ją za siebie przez lewe ramię. Z kształtu leżącej na ziemi obierki odgaduje się pierwszą literę imienia przyszłego męża.

 

Przebite serce

 

Kolejnym sposobem poznania imienia przyszłego męża (lub żony) jest przygotowanie serca z papieru, na którym zapisuje się męskie imiona (jeżeli wróżbę chcą zastosować chłopcy, to wówczas wpisują imiona żeńskie). Następnie bierze się igłę i przebija serce od tyłu. Imię, na jakie się trafi, wskazuje przyszłego męża.  

 

Magia ognia

 

Należy wziąć do ręki dwie zapałki i szeptem wypowiedzieć najskrytsze marzenie. Następnie zapalić je i przez chwilę trzymać obok siebie. Jeżeli płomienie zwrócą się ku sobie, marzenie spełni się w ciągu roku.

 

Lustro

 

Należy usiąść przed lustrem ze świecą w ręku i przez dłuższą chwilę wpatrywać w swoje odbicie. Jeżeli magia zadziała, w lewym rogu lustra pojawi się zarys męskiego oblicza. Będzie to niechybnie przyszły mąż.

 

Wróżbę za pomocą lustra można także zastosować o północy. Potrzebne są jednak do tego dwa zwierciadła i świeca. Zapala się wówczas świecę, a drugie lustro ustawia tak, by odbicia tworzyły niekończący się szpaler. Następnie siada się i patrzy przed siebie. W głębi dostrzec można wizję nadchodzących wydarzeń lub scenę z przyszłości.

 

Sen prawdę ci powie

 

Dziewczęta, które bardzo chcą dowiedzieć się kim będzie ich przyszły mąż i są gotowe do poświęceń mogą uciec się do patrona tego dnia. Polega to na całodziennym poście i modlitwach do świętego Andrzeja. Następnie, tuż przed snem muszą zjeść coś słonego- w wielu rejonach Polski jest to słony śledź (uwaga, nie wolno go niczym popijać). Mężczyzna, który przyśni się tej nocy będzie przyszłym mężem.

 

Deski w płocie

 

Deski w płocie również mogą być doskonałym sposobem na wróżbę. Wystarczy odliczyć co dziesiątą sztachetę, aby z jej wyglądu odgadnąć jaki będzie przyszły mąż. Przeznaczenie może zasugerować chudego lub grubego, starego bądź młodego, itp.

 

Pies wróżbitą

 

Pies to nie tylko najlepszy przyjaciel człowieka. Jest to także doskonały wróż. Wystarczy, że dziewczęta zbiorą się wspólnie i każda weźmie do ręki kawałek smakowitej kiełbasy, mięsa bądź kości. Następnie wystarczy wpuścić psa. Ta, od której zwierzę weźmie smakołyk jako pierwszy, ma szansę najszybciej stanąć na ślubnym kobiercu.

Podobną wróżbą jest kładzenie na podłodze placków posmarowanych tłuszczem i wpuszczenie psa. Ta z dziewcząt, której placek zostanie zjedzony w pierwszej kolejności jako pierwsza wyjdzie za mąż.

 

Pies może także wywróżyć, z której strony nadejdzie kandydat do zamążpójścia. Należy nocą wyjść przed dom i słuchać, skąd dobiega szczekanie psa.

 

W gąsiorze nadzieja

 

Dziewczęta stają w kręgu i wpuszczają do środka gąsiora z zawiązanymi oczyma. Ta, do której zwierzę podejdzie w pierwszej kolejności może spodziewać się rychłego ślubu.

 

Słomki

 

Jeżeli w pobliżu znajduje się budynek ze słomianym dachem warto wyjść wieczorem i wyrwać garść słomek. Jeżeli liczba będzie parzysta, można spodziewać się zaręczyn lub ślubu już w przyszłym roku.

 

Onomancja

 

Jest to mniej popularna wróżba andrzejkowa, ale niekiedy stosowana. Jej rodowód sięga średniowiecza i pomaga ustalić, czy twoje przedsięwzięcie ma szansę powodzenia.

Pierwszym krokiem jest zastosowanie magicznego alfabetu, gdzie każdej literze jest przypisana odpowiednia wartość liczbowa.

a-3, b-4, c-22, d-24, e-25, f-1, g-7, h-6, i-10, k-15, l-22, m-23, n-25, o-26, p-54, q-21, r-15, s-9, t-8, u-7, x-8, y-5, z-1

Magiczny alfabet nie zawiera polskich liter oraz w i v. W tym wypadku bierzemy najbliższą, np. ą to a. w i v to u. 

 

Następnie na kartce zapisujemy jednym słowem nasz plan, np. podróż, mieszkanie, itp. Poniżej wpisujemy nasze imię, np. Magdalena i słownie przybliżoną, planowaną datę realizacji, np. trzeci kwietnia. Z każdego wyrazu bierzemy  pierwszą i ostatnią literę i każdej z nich przypisujemy odpowiednią liczbę. Kolejnym krokiem jest dodanie wszystkich liczb i podzielenie całości przez 28. Jeżeli wynik nie będzie pełną liczbą zaokrąglamy go. Ostateczny wynik jest więc naszą wróżebną liczbą. Sprawdzamy wówczas jej znaczenie według tabeli:

Liczby                        wynik przedsięwzięcia

1,2                              pozytywny

3,4,5                           negatywny

6,7                              pozytywny

8,9,10                         negatywny

11,12                          pozytywny

13,14,15                     negatywny

16,17,18                     pozytywny

19,20,21                     negatywny

22,23,24                     pozytywny

25,26,27,28                negatywny

 

Bywa, że wynik wychodzi negatywny. Trzeba wówczas sprawdzić ile czasu będzie trwała zła passa. Wracamy więc do liczby 28 i dzielimy ją przez nasz końcowy wynik. Jeżeli uzyskana liczba jest jednocyfrowa, wskazuje liczbę miesięcy, zaś dwucyfrowa oznacza liczbę złych dni.

 

W kościach tkwi przeznaczenie

 

Kolejną wróżbą, którą można zastosować w andrzejki jest gra w kości.

Należy przygotować kubeczek z 3 kośćmi do gry. Na środku stołu malujemy białą kredą krąg i bierzemy kubek w lewą rękę. Następnie w milczeniu mieszamy kostki i rzucamy je w środek koła. Nie wolno brać pod uwagę tych, które wypadną poza wyrysowany krąg. Pozostałe zliczamy według wyrzuconych oczek. Wróżba przepowie, co czeka Was w najbliższym czasie.

1.      Czekają cię jakieś niedomówienia i spory, zarówno w pracy jak i w domu.

2.      Masz szansę na wygraną lub podwyżkę. W każdym bądź razie w twoje ręce wpadną pieniądze

3.      Spełni się jakieś twoje marzenie, a to przez niespodziewany zbieg okoliczności

4.      Czeka cię małe rozczarowanie

5.      Wkrótce poznasz kogoś, kto pomoże ci zrealizować plany

6.      Uwaga na złodzieja. Zamykaj dobrze drzwi

7.      Ktoś rozsiewa plotki na twój temat

8.      Zmień plany, twoje zamierzenia nie spotkają się z akceptacją

9.      Unikaj flirtów i romansów, a skończą się nieporozumienia

10.  Wszystko doskonale się ułoży- zarówno  domu jak i w pracy

11.  Nie planuj zbyt wiele, choroba w rodzinie może na jakiś czas pokrzyżować plany

12.  Konieczne będą szybkie działania, jednak nie decyduj pochopnie, poradź się zaufanej osoby

13.  Czekają cię drobne kłopoty

14.  Wkrótce spotkasz miłość swego życia

15.  Nie angażuj się w sprawy, co do których nie masz pewności

16.  Czeka cię podróż, która przyniesie pozytywne zmiany

17.  Ktoś zaproponuje ci dobry interes, miej otwarty umysł

18.  Możesz spodziewać się wielkiego szczęścia zarówno w finansach jak i w uczuciach

 

Wróżebna obrączka

 

Jest to wróżba znana i bardzo popularna. Otóż wystarczy szklanka wypełniona do połowy wodą, obrączka i jedwabna nić. Obrączkę zawiesza się na nici i trzyma nad szklanką. Należy pozwolić, by obrączka wprawiła się w ruch wahadłowy. Ilość miesięcy lub lat dzielących od zamążpójścia odliczamy na podstawie ilości uderzeń w krawędź szklanki.

Oczywiście, poza opisanymi przeze mnie idealnymi na andrzejkowy wieczór grami wróżebnymi, można uciec się do klasycznych wróżb, które w owym magicznym czasie zyskują mocy i wyraźniej pozwalają spojrzeć w przyszłość.

 

Jeżeli więc posiadasz talię Tarota, trzymasz w szufladzie karty klasyczne lub cygańskie, korzystasz z wahadełka i tablic biometrycznych, siądź przy stoliku, zapal odpowiednią świecę i zapytaj o przyszłość. 

 

Andrzejkowy sennik

Przyszłość może ukazać się także w snach. Tu mała podpowiedź:

Andrzejkowy sennik

Wszystkim życzę magicznego wieczoru andrzejkowego, wspaniałej zabawy i spełnionych wróżb.

Więcej wróżb znajdzie się w mojej kolejnej książce o magii ludowej. 

Literatura:

Chwalba A,. Obyczaje w Polsce. Od średniowiecza do czasów współczesnych, Warszawa 2005

Ogrodowska B., Zwyczaje, obrzędy i tradycje w Polsce. Mały słownik. Warszawa 2001

Wernichowska B., Wasilenko A., Wróżby na każdy dzień, Warszawa 2004

Witkowski Cz., Doroczne polskie obrzędy i zwyczaje ludowe, Kraków 1965