czerwca 13, 2021

Czarownice z Flandrii

procesy o czary
Procesy o czary na terenie hrabstwa Flandrii rozpoczęły się jeszcze w XV wieku. Były to wówczas sporadyczne przypadki. Do prawdziwego apogeum polowań na czarownice doszło w czasie trwania wojny osiemdziesięcioletniej (1568 – 1648). Niniejszy post zawiera listę imion i nazwisk osób spalonych na stosach lub zmarłych w więzieniach na skutek tortur. Oczywiście, lista nie jest pełna, jednak od razu uwagę kilka miast, m.in.: Brugia, Gandawa, Nieuwpoort i Veurne. Czarownice z Flandrii na zawsze wpisały się w pamięć mieszkańców.

 

Hrabstwo Flandrii na przestrzeni wieków


Współczesna Flandria (fr. Flandre, niderl. Vlaanderen) to kraina znajdująca się na terenie trzech państw: Holandii, Belgii i Francji. Obejmuje terytoria dawnego hrabstwa Flandrii. Pierwszym władcą tych ziem był Baldwin I Żelazne Ramię – ten sam Baldwin, który w 863 roku uprowadził i poślubił córkę swojego króla, Karola Łysego. Między XIII a XV wiekiem hrabstwo musiało walczyć o niepodległość. Zagrożeniem była Francja, lecz ostatecznie w 1549 roku Flandria weszła w skład Świętego Cesarstwa Rzymskiego i stała się zależna od hiszpańskiej gałęzi rodu Habsburgów. Wojna osiemdziesięcioletnia (1568 – 1648) między Hiszpanią a Niderlandami sprawiła, że tereny te stały się areną walk. Na ten okres przypada też największe nasilenie procesów o czary. 

Obecnie tereny dawnego hrabstwa Flandrii znajdują się w Belgii i Francji.

 

Czarownice z Flandrii

 

         Podczas wojny osiemdziesięcioletniej (1568 – 1648) wojska Hiszpanii i Republiki Siedmiu Zjednoczonych Prowincji Niderlandzkich wielokrotnie plądrowały ziemie flandryjskie. Głód, choroby, nieustanne przemarsze armii i walki religijne między katolikami, kalwinistami a luteranami doprowadziły do wzrostu nienawiści między samymi mieszkańcami. Sąsiad podejrzliwie spoglądał na sąsiada, a każde kolejne nieszczęście przypisywano czarom i interwencji diabła. W końcu zapłonęły stosy i to na ogromną skalę. Przy okazji rozprawiano się też w ten sposób z innowiercami.

         Poniżej lista miejscowości, w których odbywały się procesy oraz najbardziej znanych ofiar z terenu Flandrii (tereny dzisiejszej Belgii). Na czoło wysuwa się kilka miast.

 

Osoby stracone (spalone, ścięte lub powieszone) oraz zmarłe w więzieniu na skutek tortur

 

AALST

Jan de Vyldere (Aalst 1596) zmarł w więzieniu

Marie van Ginderdeure (Aalst 1601-1605)

 

AMOUGIES – RUSSEIGNIES

Catherine Merye (Amougies- Russeignies 1656)

 

ANZEGEN

Jeanne de Rijcke (Wortegem Anzegem 1603)

 

ASPELARE

Elisabeth Pot (Aspelare 1592) zmarła w więzieniu

 

ASSENDE

Catherina Cursse (Assenede 1599)

 

ASPER ZINGEM

Mathys Stoop(Asper- Zingem 1657)

 

BAILLEUL

Jeanne Ledrieu (Bailleul 1630)

Gellyne Isenbrant (Bailleul 1660)

 

BELSELE

Martha van Wetteren (Belsele 1684)

 

BERGUES

Joris de Beire (Bergues 1596)

Mahieu Colos (Bergues 1596)

Joosyne Wecsteen (Bergues 1596)

Maillaert van Ercke (Bergues 1596)

Miechiel Colpier (Bergues 1596)

Magdaleene de Haen (Bergues 1597)

Mayken van Haveskercke (Bergues 1598)

Jacquemyne Goossens (Bergues 1598)

 

BOELARE

Marion du Quesne (Boelare 1608)

 

BRUGIA

Catheline Smeets (Brugge 1459)

Jacquemine Motte (Brugge 1468)

Nele Wijts (Brugge 1468)

Margriete Achtels (Brugge 1468)

Amplonie Coopman  (Brugge 1532)

Gheleyn Wouters (Brugge 1532)

Magdalene Ledau (Brugge 1596)

Cathelyne Straye (Brugge 1596)

Goolken van Ghistele (Brugse Vrije 1596) zmarła w więzieniu

5 kobiet (nieznane z imienia)  (Brugge 1596)

Fronchoise Jouvenceau (Brugge 1605)

Janneken Weyns (Brugge 1609)

Catelijne Verbauwen (Brugse Vrije 1611)

Jehanne Couvel (Brugge 1612)

Jordyne Verdonck (Brugse Vrije 1619)

Mayken Karrebrouck (Brugge 1634)

Catheline Ide (Brugge 1634)

Mayken Luucx (Brugge 1634)

Cathelyne Verpoort  (Brugge 1634)

Barbele de Cock (Brugse Vrije 1634)

 

CASSEL

Jacquemine Hoochers (Cassel 1596)

Clais Stoop (Cassel 1596)

Jean Baelen (Cassel 1596)

Germaine Piels (Cassel 1596)

Margrite Pepin (Cassel 1596)

Margrite de Clerque (Cassel 1596)

Jacquemyne Scheers (Cassel 1597)

Jacop van Haeke (Cassel 1598)

Margriete du Dam (Cassel 1602)

Jan Gheestelynck (Cassel 1604)

Margriere de Ruddere (Cassel 1611)

Margriete Verhaeghe (Cassel 1612)

Jan de Clerq (Cassel 1613)

 

DENDERMONDE

Jenne Sbleissers (Dendermonde 1595)

Anna Scoorcx (Dendermonde 1603)

Josyne van der Straten (Dendermonde 1604) zmarła w więzieniu

 

DIKSMUIDE

Symoen Lauwers (Diksmuide 1468)

Maye van Zevecote (Diksmuide 1468)

Lyne de Keysere (Diksmuide 1596)

Calle d'Oosterlinck (Diksmuide 1596)

Thaene Shaezens (Diksmuide 1596)

 

DUNKIERKA

Jacqueline Naerbouts (Dunquerque 1596)

Guillemine Adriaensen (Dunquerque 1597)

Henri Adriaensen (Dunquerque 1597)

Cornille Upstacle (Dunquerque 1597)

Jean Blechburch (Dunquerque 1597)

Jean Nuedt (Dunquerque 1597)

Nicolas Dezeure (Dunquerque 1597)

Jeanne Coppens (Dunquerque 1598)

Jacques Frans (Dunquerque 1598)

Olivier Ryckaert (Dunquerque 1598)

Nele Cocx (Dunquerque 1598)

Nele Maes (Dunquerque 1598)

Colette de Roy (Dunquerque 1599)

Jeanne van Cassel (Dunquerque 1598)

Christine Papdraeghere (Dunquerque 1598)

Catherine Coppens (Dunquerque 1598)

Nele Cocx (Dunquerque 1598)

Nele Maes (Dunquerque 1598)

Madeleine Maling (Dunquerque 1599)

Jeanne de Waele (Dunquerque 1599)

Zeystie Moens (Dunquerque 1599)

 

EEKLO

Anthonyne van Masseme (Eeklo 1538)

 

GANDAWA

Annekin van Laere (Gent 1534)

Elisabeth Vlamyncx(Gent 1595)

Cornelia van Beverwyck (Gent 1598)

Nane van de Weghe (Gent 1599) zmarła w więzieniu

Anna Buys (Gent 1601) zmarła w więzieniu

Barbel Cruucke (Gent 1601)

Anthonine Zoete Haecx (Gent 1601)

Agatha i Jacob Janssens (Gent 1601)

Thanne Cueninckx (Gent 1601)

Lynken Danens (Gent 1601)

Willemyne Smayaerts (Gent 1601)

Barbel Sturtewaghen (Gent 1601)

Catherina Tancré (Gent 1603)

Elisabeth de Grutere (Gent 1604)

Tanneken van Meldere (Gent 1608) zmarła w więzieniu

Joannes Tortelboom (Gent 1628) zmarł w więzieniu

Syntken van Crombrugghe (Gent 1639) zmarł w  więzieniu

 

GERAARDSBERGEN

Anna Persoons (Geraardsbergen 1608)

 

HARELBEKE

Christine Kindt (Harelbeke 1603)

 

HEESTERT

Elisabeth de Bode (Heestert 1659)

Joosynne Labyns (Heestert 1664)

Catharina de Craene (Heestert 1667)

 

HELKIJN

Jeanne Lanneau (Helkijn 1631)

 

HONDSCHOOTE

Margriete Marel (Hondschoote 1596)

Lynke van Brughe (Hondschoote 1596) zmarła w więzieniu

Jacquemyne de Cots (Hondschoote 1605)

Jaene Cortemerck (Hondschoote 1611)

Cathelyne Strubbe (Hondschoote 1660) zmarła w więzieniu

 

IEPER (YPRES)

2 kobiety (Ypres 1593)

Maryette (Ypres 1593)

Hendrik Buen (Ypres Voormezele 1597)

Mechelyne Bataille (Ieper 1597)

Jakemyne Bisschop (Ieper 1598?)

Peronne (Ieper 1598?)

Jennette van Hende (Ieper 1602)

Jehenne Verslype (Ieper 1602)

Prontken de Witte (Ieper 1606)

Cathelijne Lorteau (Ieper 1644)

Guiselyne Isenbrant ( Ieper 1664)

 

INGELMUNSTER

Pierijne de Man (Ingelmunster 1607)

 

KALKEN

Joosyne van de Kerckhove (Kalken 1607)

 

KORTEMARK

Pierine Coopmans (Kortemark 1610)

 

KORTRIJK

Margriete van Elslande (Kortrijk 1604) zmarła w więzieniu

Maye van Pubroeck (Kortrijk 1604) zmarła w więzieniu

Beele Holvoet (Kortrijk 1606) zmarła w więzieniu

 

KRUISHOUTEN

Gillis Ognies (Kruishoutem 1651)

Mężczyzna (Kruishoutem 1651)

 

LAARNE

Janne Callens (Laarne 1607)

Josyne Celis (Laarne 1607)

Passchijne Neyts (Laarne 1607)

Willemyne Sveermans (Laarne 1607)

 

LIEDEKERKE

Elisabeth Callebouts (Liedekerke 1595)

Gilis Maes (Liedekerke 1595)

Jan van Drooghenbroeck (Liedekerke 1595)

 

MACHELEN

Pieter Dhondt (Machelen 1660)

 

MENEN

Anna de Clercq (Menen 1597)

Janne de Reuse (Menen 1608)

Marie de Ros (Menen 1610)

Jeannette du Bois (Menen 1610)

Isabel Rogiers (Menen 1610)

 

MERVILLE

Jeanne Delecluse (Merville 1659)

 

MESEN

Pieter Gheldolf  (Mesen 1660) zmarł w więzieniu

 

MOEN

Antoinette Descheemaeker (Moen 1660 ?)

 

MORBECQUE

Jaene Carpentier (Morbecque 1656)

Clayse Sereyns (Morbecque 1657)

Clayse Lansheers (Morbecque 657)

Jacquemyne Deikens  (Morbecque 1657)

 

NAZARETH

Janne Slaender (Nazareth 1609)

 

NEVELE

Pieryne Danneels (Nevele 1624) zmarła w więzieniu

 

NINOVE

Elisabeth van Steenstraetete (Ninove 1595)

Anna Goossens (Ninove 1595)

 

NIEUWPOORT

Passchynken Emmelynck (Nieuwpoort 1602)

Mechlyne Verstraete (Nieuwpoort 1602)

Francine Eeckhoute (Nieuwpoort 1603)

Franchyne Blockx (Nieuwpoort 1603)

Jan de Deyster (Nieuwpoort 1603)

Francyne van Eeckhoutte (Nieuwpoort 1603)

Jan de Munck (Nieuwpoort 1605)

Mayken de Zitter (Nieuwpoort 1605)

Mechlyne Foelaert Barts (Nieuwpoort 1605)

Mayken Zitters (Nieuwpoort 1605)

Neele Coopmans (Nieuwpoort 1607)

Cathelyne de Graeve (Nieuwpoort 1611)

Cathelyne Herrewyn (Nieuwpoort 1627)

Jacquemyne Puyt (Nieuwpoort 1627)

Perinne Minne (Nieuwpoort 1639)

Jeanne Panne (Nieuwpoort 1650)

Jacquernine de Groote (Nieuwpoort 1652 )

Tanneken de Potter (Nieuwpoort 1652)

Mayken Tooris(Nieuwpoort 1652)

 

NOKERE

Clara de Vos (Nokere 1634)

 

OLSENE

Maeyken de Smet (Olsene 1661)

Joos Verpreaet (Olsene 1661)

 

OOIKE

Jan Vindevogele (Ooike 1652)

 

OSTENDA

Lievine Ingelbreght (Oostende 1605)

 

OUDENAARDE

Olivier van Tyssenacke (Oudenaarde 1554)

Lynken van Brugghe (Hondschote 1596)

Gevaert (Oudenaarde 1618) zmarła w wiezieniu

Cathelyne Strubbe (Hondschote 1660)

 

OUDENBURG

Martin Bogaerd (Oudenburg 1538)

 

POPERINGE

Vegheryne van Beddelem (Poperinge 1651) zmarła w wiezieniu

 

RUPELMONDE

Jacquemine Willems (Rupelmonde 1590)

 

SINNAAI

Martha van Wetteren (Sinaai 1684)

 

SINT – NIKLAAS

Katheryne Duerincx (Sint-Niklaas 1538)

 

STEKENE

Jan van Steene (Stekene 1637)

 

TIELT

Tanneke Sconyncx (Tielt 1603) zmarła w więzieniu

 

UITBERGEN

Maeyken van Cuetsenroeye (Uitbergen 1607)

 

VEURNE (FURNES)

Omaer Stootens (Veurne 1567)

Lievine Morreeuws (Veurne 1589)

David Wydoo (Veurne 1593)

Bauduin de Baele (Veurne, Hofland 1596- 1598)

Jean Elias (Veurne, Hofland 1596- 1598)

Elisabeth Fasquen (Veurne, Hofland 1596- 1598)

Pierre de Smit (Veurne, Hofland 1596- 1598)

Charles Elias (Veurne, Hofland 1596- 1598)

Marie Frayes  (Veurne, Hofland 1596- 1598)

Paesschier van Daele (Veurne 1597)

Olivier Ryckaert (Veurne 15978)

Betkin Lansseloot (Veurne 1599)

Willemyne Scheelluwaert (Veurne 1599)

Margriete Janssche (Veurne 1600)

Peronne de la Mere (Veurne 1601)

Betken Mallegheer (Veurne 1601)

Joosyne Coolens (Veurne 1601)

Lievine Zeghers (Veurne 1603)

Paeschier van Daele (Veurne 1597)

Lisbetken Lansseloot (Veurne 1599)

Willemyne Scheelluwaert (Veurne 1599)

Peronne de la Mere (Veurne 1600)

Pauwels de Waele (Veurne 1600)

Margriete Janssche (Veurne 1600)

Joosyne Coolen (Veurne 1601)

Betken Mallegheer (Veurne 1601)

Janneken Paesschyn (Veurne 1602)

Marie Chier (Veurne 1603)

Pieter Mormentyn (Veurne 1603)

Margriete vande Caloene (Veurne 1603)

Victor van Eertbrugghe (Veurne 1603)

Mayken Verbolle (Veurne 1603)

Mechlyne Claysseune (Veurne 1605)

Jacqueline Davits (Veurne 1605)

Maillaert de Vynck (Veurne 1605) zmarła w więzieniu

Ingels (Veurne 1605)

Janneken de la Salle (Veurne 1614)

Mayken de Duutsche (Veurne 1614)

Anne van Schoonmeers (Veurne 1614)

Mayken Bazyn (Veurne 1615)

Tanneken Berguier (Veurne 1615)

Maye de Waele (Veurne 1615)

Caerle Hebben (Veurne 1615)

Bette Blaere (Veurne 1616)

Maryncken de Waele (Veurne 1628)

Jehenne Derue (Veurne 1628)

Jaqueminken Leleu (Veurne 1632)

 

VORMEZELE

Hendrik Buen (Vormezele 1597)

 

WAKKEN

Josyne Salens (Wakken 1602)

Marie Hermans (Wakken 1603)

 

Pomniki i tablice pamięci

 

         W XX i XXI wieku w wielu miejscowościach zdecydowano się na upamiętnienie ofiar tamtych straszliwych czasów. Do najbardziej znanych na terenie Flandrii należą:

- Niewpoort – kamień z nazwiskami ofiar, upamiętniający prześladowania

- Tielt – pomnik straconej czarownicy

 

Literatura:

Baschwitz K., Heksen en heksenprocessen. De geschiedenis van een massawaan en zijn bestrijding, 1964

Gilst A. van, Heksen - Waan en vervolging. Aspekt (2017

Monballyu J., De heksen en hun buren. Heksenprocessen in de Lage Landen, 1598-1652, 2015

Monballyu J., Witches Burnet In the County of Flanders, 2002

Triest M. i Gils L., Met de duivel naar bed. Heksen in de Lage Landen, 2002

Vanhemelryck F., Het gevecht met de duivel. Heksen in Vlaanderen, 1999

 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Copyright © Anna Koprowska-Głowacka , Blogger