Skarabeusz – symbol mocy i odrodzenia

 

Oberholster vanita z Pixabay

   Skarabeusz (cheprer) to jeden z najbardziej znanych egipskich amuletów. Żywym miał przynieść błogosławieństwo i powodzenie, zaś zmarłym zapewnić bezpieczeństwo w zaświatach. W wierzeniach był symbolem wschodzącego słońca: „Jestem Chepri – rano, Re – w południe, Atum – wieczorem” oraz ponownych narodzin.  Dbał też, by serce zmarłego nie świadczyło przeciwko niemu podczas sądu.

 

Dlaczego starożytni Egipcjanie czcili chrabąszcza, który przetacza kulki gnoju?

 

         Może wydawać się dziwne, że Egipcjanie czcili żuka. Tymczasem jego zachowanie porównywano do wędrówki słońca po niebie. Skarabeusz za pomocą tylnych nóg przetacza kulki gnoju do podziemnego domu. Jako, że nie widzi dokąd idzie, często dociera tam okrężną drogą. Ponadto małe żuki wykluwały się wewnątrz kulek, a zatem „rodziły się z niczego”. Dlatego porównanie do boga Chepri – „Tego, który się rozwija” wydawało się oczywiste.

 

Skarabeusz – symbol odrodzenia

         Skarabeusz był najczęstszym elementem wyposażenia grobowców jako symbol odrodzenia zmarłego w zaświatach. Taki amulet określano mianem skarabeusza sercowego, gdyż umieszczano go na wysokości usuniętego serca.

          Najstarszy skarabeusz tego typu pochodzi z czasów XVII dynastii i należał do Sebekemsafa I. Można go było zawiesić na szyi mumii lub położyć na jej piersi pod bandażami. Skarabeusz miał strzec właściciela przed zabraniem serca przez demony. Na jego podstawie często ryto prośbę, by serce zmarłego będące siedliskiem rozumu, nie świadczyło przeciwko niemu przed trybunałem Ozyrysa. 

         Najlepiej obrazuje to fragment Księgi Umarłych, który pojawiał się najczęściej na podstawie amuletu:  „Serce moje z matki mojej, serce moje z matki mojej, moje serce moich przemian – nie stawaj przeciwko mnie jako świadek! Nie przeciwstawiaj mi się w trybunale! Nie przechylaj (szali) na moją niekorzyść przed strażnikiem wagi”.

 

Skarabeusz – symbol mocy i powodzenia

         Amulety ze skarabeuszem służył także żywym. Symbolizował boga Chepri, który był ucieleśnieniem niewidzialnej mocy tworzenia. Ta moc potrafiła wprawić w ruch słońce, a zatem mogła dodać siły żyjącym. Uważano, że skarabeusz zapewni powodzenie i płodność. Symbolizował również narodziny, regenerację (odrodzenie), zdrowie i siłę.

         Wytwarzano go głównie z wykonywano bazaltu, zielonego granitu, wapienia, zielonego marmuru, niebieskiego szkła, glazurowanej porcelany, drogich metali, kości słoniowej. Czasem obdarzano go ludzką twarzą albo głową.

Najczęściej noszono go w formie naszyjnika albo obrotowego pierścienia. U dołu wycinano słowa mocy lub zaklęcia. W okresie Średniego Państwa  niezwykle popularne stały się pieczęcie ze skarabeuszem. Na podstawie ryto imię oraz urząd.  

 

Skarabeusz we śnie

Skarabeusz ma podobne znaczenie co wschód słońca. Zapowiada szczęście, zadowolenie i przebudzenie świadomości.

Skarabeusz ze złota – oczekuj wyjątkowej szansy

Widzieć 3 skarabeusze – zrozumienie i wykorzystanie szansy

Maltretować skarabeusza – niszczyć własną szansę

Czarny skarabeusz – uważaj, ktoś może utrudnić ci skorzystanie z nadarzających się okazji

 

 Literatura:

Coupal M., Sennik, Warszawa 2002

Dembska A., Kultura starożytnego Egiptu. Słownik, Warszawa 1995

Devine A., magia w tradycji starożytnej, Wrocław 2004

Lipińska J., Marciniak M., Mitologia starożytnego Egiptu, Warszawa 1986

Śliwa J., Skarabeusze egipskie, Wrocław 2003

Webster R., Jak przyciągnąć szczęście?, Białystok 2015