Kutna Hora – czeski skarbiec pełen historii

Są takie miejsca, które pozostają w pamięci, zachwycają, urzekają i pozostawiają po sobie wspomnienia. Należy do nich Kutna Hora, miasto położone 65 kilometrów od Pragi, które pokochają miłośnicy zabytków, historii i… mocnych wrażeń.

Wspomnienie z przeszłości

         Był rok 2007. Wybrałam się wówczas na wycieczkę objazdową do Czech z biurem podróży Rainbow, które do dziś należy do moich ulubionych. Jechałam sama, pełna ciekawości i nadziei na wielkie odkrycia, choć niektórzy dziwili się, że tak bardzo zachwyca mnie podróż do naszych południowych sąsiadów. Intuicja mnie jednak nie myliła. Zakochałam się w Czechach i wyjątkowej atmosferze, jaka tam panuje. W tym poście wspomnę o pierwszym mieście, które mnie urzekło. Była to Kutna Hora (Kutná Hora) często nazywana czeskim skarbcem i klejnotem Czech.

         Podróż autobusem trwała całą noc, a do miasta dotarliśmy rankiem po śniadaniu na jednej ze stacji. Okolicę spowijały jeszcze mgły, ale już wyłaniały się z nich wspaniałe świątynie i zabytkowe budynki, a jeszcze ciche uliczki wręcz zapraszały do spaceru. 

 

Starówka jak marzenie

         Chociaż obecna Kutna Hora jest zaledwie cieniem dawnego „czeskiego skarbca” warto ją odwiedzić. Wszak od 1995 roku jest ona na liście światowego dziedzictwa kulturalnego i przyrodniczego UNESCO.  To miasto przyciąga jak magnes. Kiedyś do przyjazdu skłaniała gorączka srebra, teraz to pragnienie dotknięcia historii. Malownicza starówka jest prawdziwym klejnotem w koronie świętego Wacława (nazwa wywodzi się od korony królów czeskich, a zarazem narodowej relikwii). 

Wędrówka urokliwymi, średniowiecznymi uliczkami to prawdziwa uczta dla oczu. Bardzo szybko można zapomnieć o współczesności i oddać się marzeniom. Na niewielkim rynku poza pięknymi kamienicami, uwagę od razu przyciąga imponujący słup morowy z lat 1714/1716. Postawiono go w intencji oddalenia zarazy, która zdziesiątkowała miasto odbierając życie ponad 6000 ludzi. Poza tym liczne „pivnice” zachęcają do tego, żeby usiąść przy stoliku z przysłowiowym kuflem czeskiego piwa i podumać nad przeszłością. To o czym piszę, to jednak tylko słodka obietnica i zachęta dla miłośników zwiedzania. Najlepsze było dopiero przed nami. Ja jednak już wówczas siedziałam na ławce i rozglądałam się urzeczona.  

  

 

Od górniczej osady do czeskiego skarbca

         Zatrzymam się tu na chwilę, by dodać kilka słów o historii. Według legend już w X wieku bito w okolicy srebrne denary, jednak na razie nie potwierdzono tych opowieści. Pewne jest, że początki Kutnej Hory wiążą się z odkryciem bogatych złóż srebra. W XIII wieku gorączka srebra opanowała zarówno Czechów jak i Niemców. Ludzie zmierzali w te okolice zakładając liczne górnicze osady. Wśród nich była jedna: Cuthna Antiqua, która stała się sercem przyszłego miasta. Z roku na rok mieszkańcy stawali się coraz bardziej zamożni. W 1290 roku osady połączyły się tworząc jedno miasto. Na ulicach było słychać język czeski, niemiecki i włoski. Dziesięć lat później król Czech Wacław II otworzył mennicę, która biła praskiego grosza. Moneta miała tak dużą zawartość srebra, że zyskała uznanie w całej Europie. Mennica znalazła się w tzw. dworze włoskim zbudowanym przez florenckich rzemieślników. Miasto zyskało miano czeskiego skarbca budząc pożądanie sąsiednich władców. W 1388 roku cesarz Rzeszy Niemieckiej Albrecht Habsburg próbował zdobyć Kutną Horę, ale na próżno. Miejskie mury i odwaga mieszkańców okazały się silniejsze. Dopiero w 1403 roku Zygmunt Luksemburski zrabował skarbiec. Do tego doszły wojny husyckie, a w 1547 roku praski grosz zastąpiono talarem. Zamknięto nie tylko najgłębszą kopalnię na świecie (0,5 kilometra pod ziemią), ale z czasem także mennicę we włoskim dworze. 
 Kutna Hora znowu znalazła się w ogniu wojen. Miasto podupadło. Wprawdzie nie odzyskało dawnej renomy, ale zachowało swój niepowtarzalny, średniowieczny klimat.

Powróćmy jednak do współczesnej Kutnej Hory. Do dziś pozostało wiele zabytków, których nie sposób pominąć. Wspomnę tylko o kilku z nich:

Zabytki, których nie można przeoczyć

Kutna Hora sama w sobie jest zabytkiem architektonicznym. Do dziś zachował się tu  historyczny, średniowieczny rozkład. Starówka zniewala wyglądem, zachwyca i zachęca do zagłębienia się w przeszłość. To miasto, które ma średniowieczną duszę i nowożytną klasę. Trudno pozostać obojętnym.

Wśród wielu zabytkowych budynków z pewnością nie można pominąć tych najważniejszych:

Kamenná Kašna – niezwykła studnia, która zachwyca do dziś

         Kutna Hora była miastem górniczym. Z powodu wydobywania rudy srebra występowały problemy z wodą pitną. Dlatego doprowadzano ją do miasta drewnianym rurociągiem. Przy nim wzniesiono niezwykłą studnię o 12 bokach, ozdobioną sterczynami i ślepymi maswerkami. Na pierwszy rzut oka wcale nie przypomina studni, a raczej unikatową budowlę niemal w sercu miasta.

Dwór włoski – dzieło florenckich rzemieślników

         Dwór włoski to przepiękny kompleks budynków z przełomu XIII i XIV wieku. Przez lata pełnił funkcję mennicy oraz rezydencji czeskich królów. Wacław IV tak bardzo umiłował sobie to miejsce, że  w 1400 roku polecił dobudować dwa piętra i kaplicę. W ten sposób królewski pałac znalazł się naprzeciwko… mennicy. Najcenniejszą częścią tego wspaniałego pałacu jest gotycka kaplica królewska.

W podziemiach dworu znajduje się muzeum „Odkrycie prawdziwego oblicza i tajemnic miasta Kutné Hory”. To miejsce dla osób żądnych mocnych wrażeń. Są tu przedstawione m.in. legendy, duchy, demony, a także zbrodnie z czasów średniowiecza, dawne narzędzia tortur oraz obrazy z czasów zamieszek górników i walk husyckich.

(Ciekawostką jest także to, że w czasach wojen husyckich karą za herezję dla zwolenników Jana Husa było wrzucenie do szybów górniczych. Wyjścia stamtąd już nie było… )

Kaplica Bożego Ciała

         Jest to niedokończona gotycka kaplica z przełomu XIV i XV wieku. W zasadzie miała służyć jako kostnica. Z jej tarasu rozpościera się wspaniały widok na całe miasto.

Kościół pod wezwaniem Matki Bożej „Na Námĕti”

         Świątynia powstała prawdopodobnie w miejscu dawnej kaplicy zbudowanej przez górników jeszcze przed 1357 rokiem. Z początku budowę finansowano ze sprzedaży rudy srebra, która spadła podczas handlu z ławek na ziemię i była zamiatana na kupę oraz sprzedawana (stąd też wywodzi się nazwa: „Na Námĕti”.

Kościół św. Jana Nepomucena

         Jest to późnobarokowy kościół z XVIII wieku. Warto zwrócić uwagę na wspaniały fresk na sklepieniu. Przedstawia on apoteozę św. Jana Nepomucena.

Kościół św. Jakuba

         Budowę świątyni rozpoczęto jeszcze w 1330 roku. Aż do połowy XVII wieku był nazywany „wysokim kościołem” , gdyż ma 85 metrów.

Katedra św. Barbary

         Jest to wyjątkowa świątynia, której budowę rozpoczęto przed końcem XIV wieku w stylu późnogotyckim. Wnętrze skrywa przepiękne późnogotyckie i renesansowe freski, które warto obejrzeć. Katedra znajduje się na liście UNESCO.

Klasztor Jezuicki

         To unikatowy, dwukondygnacyjny klasztor w stylu barokowym. Został zbudowany w miejscu kamienic gotyckich, które w 1667 roku wykupił Giovanni Domenico Orsi. Współcześnie znajduje się tutaj galeria sztuki współczesnej.

Katedra Wniebowstąpienia Panny Marii i św. Jana Chrzciciela w Sedlec

         Jest to pierwszy klasztor cystersów w Czechach i pochodzi z XIII wieku. Na przełomie XVII i XVIII wieku został przebudowany w stylu gotyku barokowego. Katedra należy do najważniejszych gotyckich budowli w kraju i znajduje się na liście UNESCO.

Słup morowy

         Słup zdobiony licznymi figurami znajduje się na rynku. Wzniesiono go w latach 1714 – 1716 jako dziękczynne wotum za oddalenie zarazy, która doprowadziła do śmierci ponad 6000 mieszkańców.

Hrádek, czyli Muzeum Srebra

         Byłoby dziwne, gdyby miasto wzniesione na pokładach srebra nie miało swojego muzeum z wejściem do średniowiecznej kopalni srebra. Pierwotnie był to typowy gotycki pałac miejski ze zdobionym frontem, wieżą i dziedzińcem. Został wybudowany jeszcze przed 1420 rokiem. Obecnie to muzeum srebra z ekspozycjami na temat królewskiego miasta i… zejściem do średniowiecznej kopalni.

Muzeum alchemii w Domu Sankturynowskim

         Alchemią nazywano tajne praktyki łączące współczesne nauki takie jak: medycyna, fizyka, chemia, metalurgia, sztuka, psychologia, parapsychologia, astrologia, religia i i mistycyzm. Zadaniem alchemików było odkrycie tzw. kamienia filozoficznego, czyli metody na przemianę ołowiu w złoto, lekarstwa na wszystkie choroby i eliksiru nieśmiertelności. Pasjonowało się nią wielu władców i niekiedy skrycie wspomagało pracę alchemików złotem.

W Kutnej Horze miłośnicy wiedzy tajemnej koniecznie powinni zwiedzić gotycki dom Sankturynowski z XIII wieku, w którym znajduje się wspaniała, bogato zdobiona kaplica. Obecnie znajduje się tam Centrum Informacyjne i Muzeum Alchemii, a w nim… podziemne laboratorium.

Kaplica czaszek w Sedlec

         Jest to kaplica cmentarna, której wnętrze wykonano praktycznie w całości z ludzkich czaszek i kości. Więcej na ten temat w poście „Miejsce w Kutnej Horze, o którym nigdy nie zapomnisz”.

 

„Lubię wracać tam, gdzie byłam już…”

         Tą parafrazą piosenki Zbigniewa Wodeckiego najlepiej podsumować pobyt w tym wyjątkowym, średniowiecznym mieście. Kutna Hora urzeka, fascynuje i przyciąga. Za każdym razem można odnaleźć nowe, intrygujące miejsca; odkryć zaułki, w których zatrzymał się czas. 

         Ja wróciłam do Kutnej Hory rok później, w 2008 roku.