Pięć sposobów naszych przodków na ochronę przed piorunami

Zdjęcie: Alexandre Bringer z Pexels

Pięć sposobów naszych przodków na ochronę przed piorunami

Strach przed potęgą żywiołów nieustannie towarzyszył naszym przodkom. Szczególnie niebezpieczne były burze, którym najczęściej towarzyszyły wichury. Wywoływały pożary, obalały drzewa i niszczyły obejścia. Szukano więc metod, by się przed nimi chronić. Były one niekiedy połączeniem dawnych wierzeń i chrześcijaństwa. Niektóre z nich kojarzymy do dziś.

Pięć sposobów na ochronę przed piorunami:

         Ludzie szukali sposobów, by chronić się przed uderzeniami piorunów. W tym celu bez wahania łączyli elementy dawnych wierzeń z chrześcijańskimi symbolami. 

1.     Gromnica

Ta duża świeca używana wyłącznie podczas ważnych uroczystości była wykorzystywana jako ochrona przed gromami. Stąd nawet jej nazwa wywodząca się od gromny, czyli grzmiący. Kiedy na niebie pojawiały się ciemne chmury, a z oddali słychać było odgłosy nadchodzącej burzy, zapalano gromnicę i stawiano ją na oknie. 

2.     Bocian

Ten piękny ptak od zawsze kojarzył się ze szczęściem w domu i nie dotyczyło to wyłącznie dzieci, które miał przynosić pod strzechy. Bocianie gniazdo na dachu domu lub obejścia miało gwarantować bezpieczeństwo podczas burzy, gdyż chroniło przed uderzeniem pioruna i pożarem. Echo tych wierzeń przebrzmiewa jeszcze w przysłowiu: „Gdzie bocian na gnieździe siedzi, tam piorun nie uderzy.”

3.     Krzyż na drzwiach

To połączenie wiary w moc amuletów i chrześcijaństwa. Na drzwiach, ścianach lub sufitach malowano bądź wypalano krzyże, które miały chronić przed złymi duchami i uderzeniami pioruna. Warto wiedzieć,, że te symboliczne krzyże miały największą moc, gdy wykonano je 2 lutego lub 30 kwietnia.

4.     Wyrzucanie sreber

Jest to jeden z najstarszych zwyczajów. Otóż, gdy na niebie pojawiały się burzowe chmury, mieszkańcy wyrzucali z domów wszelkie srebro: mogły to być monety, sztućce, biżuteria, itp. Wierzono, że dzięki temu zabiegowi pioruny będą omijały wszystkie budynki danego gospodarstwa. Dlaczego srebro? Otóż uważano je za ochronną tarczę, która zabezpiecza ludzi i budynki zarówno przed gniewem żywiołów, jak i złymi duchami. 

5.     Palma wielkanocna

Palmy, które zostały pobłogosławione w niedzielę palmową służyły do ochrony przed burzą. W zależności od regionu kładziono je przy kominie, wieszano u powały lub spalano, gdy dało się słyszeć pierwsze pomruki nadchodzącej nawałnicy. W tym ostatnim przypadku starano się, by dom rozszedł się jak najdalej, gdyż za bezpieczne uważano miejsca dokąd doleciał dym.

Święty ogień perunowy

         Jeszcze do niedawna uważano, że ognia, który powstał w wyniku uderzenia pioruna nie należy gasić. Powszechnie traktowano to jako znak od Boga… niekoniecznie chrześcijańskiego. Wszak Perun równie zręcznie władał gromami. Z drewna, jakie pozostało po wypaleniu wolno było tworzyć wyłącznie instrumenty muzyczne. 

 

 Opracowane na podstawie mojej książki „Magia ludowa z Pomorza i Kujaw”, Gdynia, Region 2016 (książka była nominowana do nagrody literackiego Gryfa)