Można się spodziewać, że za chwilę padną zarzuty, że nas to nie dotyczy, bo granice były inne i część dzisiejszej Polski podlegała pod inne władze. Cóż, Czesi byli wówczas pod panowaniem Cesarstwa Habsburgów, a Belgia i Holandia wciąż szukały swojej państwowości. Tu chodzi o to, co człowiek jest w stanie zrobić człowiekowi, niezależnie od władzy.
Uchwały ponad podziałami
Prześledziłam wiele uchwał tego typu i wiecie, co mnie najbardziej wzrusza? Zgoda ponad podziałami. W tym wypadku kościoły katolicki i protestancki mówią jednym głosem i odprawiają msze za dusze straconych. Członkowie rad miejskich wspólnie ustalają treść tablic pamiątkowych; tablic, które wielokrotnie przemawiają do nas mocniej, niż sama historia. Za przykład niech posłużą trzy z nich:
„Przeciwstawiajcie się złu, strzeżcie godności ludzi” – niemiecka
„Dziś jest to miejsce, które zachęca do poznawania innych ludzi bez uprzedzeń i nie marginalizowania ich” – szwajcarska
„Niech wasza śmierć w ogniu na stosie ignorancji i złudzenia będzie przypomnieniem dla nas, którzy urodzili się później, i uczyni nas czujnymi przeciwko nietolerancji i wszelkim formom wykluczenia” – włoska
Tu nie chodzi tylko o samą rehabilitację ofiar procesów o czary, ale o potępienie wszelkich przejawów uprzedzeń, niechęci i agresji. Do przyjrzenia się naszym własnym działaniom, które mogą doprowadzić do podobnych prześladowań. Chciałabym, byśmy wreszcie przepracowali tę lekcję i zrozumieli, że historia naprawdę jest nauczycielką życia. Ona woła do nas przez wieki, wskazuje błędy i daje szansę na poprawę. My jednak zamiast przecierać nowe szlaki wciąż idziemy drogą uprzedzeń i przemocy.
Najbardziej znane miejsca upamiętniające prześladowania czarownic
Historie procesów o czary wciąż są żywe i oby takie pozostały. Warto zachować pamięć o osobach niesłusznie oskarżonych, poddanych torturom i skazanych na okrutną śmierć w płomieniach. Ich imiona nie powinny ulec zapomnieniu, gdyż w ten sposób będziemy pamiętać o okrucieństwach, do jakich zdolny jest człowiek ogarnięty nienawiścią i fanatyzmem.
W wielu krajach powstają miejsca, które mają na celu upamiętnić te straszliwe wydarzenia. Poniżej przedstawiam zaledwie garstkę z nich.
Austria
- Graz – pamiątkowa tablica na domu z napisem „Ku czci Anny Susanny Prandtauerin (-1600-1668)”.
- Wiedeń – w dzielnicy Wien – Donaustadt aleja została nazwana na cześć skazanej czarownicy „Elsa-Plainacher-Gasse” .
- Salzburg – pomnik czarownicy i tablica pamiątkowa na tzw. wieży czarownic ku czci Marii Pauer.
Belgia
- Lier – kamień upamiętniający procesy o czary
- Niewpoort – kamień z nazwiskami ofiar, upamiętniający prześladowania
- Tielt – pomnik straconej czarownicy
Czechy
- Česká Ves – pamiątkowa tablica na budynku gminy na cześć 16 straconych osób
- Jesenik – pomnik upamiętniający ponad 100 ofiar procesów o czary
- Mirov – w parku pomnik ofiar prześladowań za czary
- Mohelnice – tablica pamiątkowa ku czci ponad stu ofiar prześladowania czarownic
- Rapotin – pomnik 7 czarownic oraz kaplica zbudowana prawdopodobnie przez krewnych ofiar
- Sobotin – na cmentarzu pomnik ofiar straconych za czary
- Šumperk - pomnik nad jeziorem upamiętniający egzekucje 23 niewinnych ofiar prześladowań, tablica pamiątkowa przy ul. Černohorska oraz tablica na dawnej plebanii na cześć spalonego w Mohelnicach proboszcza Krzysztofa Alojzego Lautnera
- Velké Losiny – tablica upamiętniająca 38 spalonych czarownic
- Vernířovice – kamień przypominający o prześladowaniach czarownic
- Zlate Hory – tablica na budynku muzeum i pomnik przy tzw. bramie straceń
Dania
- Ribe – tablica pamiątkowa (róg Sønderportsgade i Bispegad) na domu krawca Lauridsa, w którym mieszkał z żoną Maren Spliid. Kobieta została oskarżona o czary a następnie spalona na Galgebakken
Francja
- Bergheim – muzeum czarownic upamiętniające procesy czarownic
Holandia
- Heerenberg – pomnik czarownicy Margaret Ham
- Oudewater – dom i muzeum z wagą czarownic i wystawą poświęconą procesom o czary
- Roermond – pomnik na wzgórzu Galgenberg, gdzie palono czarownice
- Schoonhoven - tablica upamiętniająca 400 rocznicę śmierci Marigje Arriens
- Wedde – kamień pamiątkowy na wzgórzu Geselberg z imionami spalonych czarownic
Niemcy
-Ahrbrück – pomnik czarownic ku czci wszystkich skazanych z okręgu Ahrbrück
- Bad Homburg – pamiątkowa tablica na wieży ratusza pamięci ofiar prześladowań (m.in. Ottilii Preussing )
- Bamberg – tablica pamiątkowa na pomniku za zamkiem Geyerswörth z napisem: „W XVII wieku około 1000 kobiet, mężczyzn i dzieci zostało w Bambergu niewinnie oskarżonych, torturowanych i straconych”
- Bad Wildugen – tablica z napisem „Przeciwstawiajcie się złu, strzeżcie godności ludzi”
- Bensberg – tablica pamiątkowa na ratuszu dla „kobiet, które były niewinnie wyszydzane, torturowane i stracone jako czarownice”
- Bernau (pod Berlinem) – pomnik ofiar polowań na czarownice z nazwiskami kobiet, które wg kroniki miejskiej Tobiasa Seilera zostały oskarżone o czary
- Blomberg – fontanna z postacią spalonej Alheyd Pustkoke
- Dortmund – krzyż na skrzyżowaniu Am Ellberg i Am Eiserfeld upamiętniający toczące się tam procesy
- Düsseldorf – tzw. kamień czarownic, pomnik z dolomitu na skrzyżowaniu Dreherstrasse i Schönaustrasse, z tablicą „Godność ludzka jest nienaruszalna. Dla Helene Mechthildis Curtens i Agnes Olmanns spalonych w Gerresheim 19 sierpnia 1738 r. po ostatnim procesie czarownic nad Dolnym Renem oraz dla wszystkich torturowanych i wygnańców”.
- Eschwege – pomnik przeciwko przemocy jako upamiętnienie procesów Cathariny Rudeloff i Marthy Kerste
- Gelnhausen – tablica na wieży czarownic upamiętniająca ofiary prześladowań oraz pomnik przed kościołem przedstawiający straconą żonę pastora: Elisabeth Strupp
- Hamm – przy Dolberger Strasse w dzielnicy Heesen pamiątkowa rzeźba w kamieniu z nazwiskami ofiar procesów o czary (w pobliżu znajdował się staw, gdzie pławiono czarownice)
- Hirschberg – na Christoffelsberg pamiątkowy krzyż na dawnym miejscu egzekucji czarownic z tablicą
- Hofheim am Taunus – wieża czarownic oraz tablica pamiątkowa
- Geseke – brązowa fontanna tzw. „płonące czarownice”
- Grimmen – płaskorzeźba z brązu upamiętniająca straconą Annę Kröger
- Idstein – tablica pamiątkowa na wieży czarownic
- Kammerstein – tablica z 2002 upamiętniająca Ottilię Kueni
- Kempten – fontanna z tablicą upamiętniająca Annę Marię Schwegelin
- Köln – ulica Katharina-Henot Strasse została nazwana na pamiątkę kobiety, która została spalona jako czarownica
- Lemgo – pomnik ku pamięci Marii Rampendahl przy kościele św. Mikołaja, Reprezentuje wszystkie ofiary procesów o czary w Lemgo
- Lüdinghausen – tablica upamiętniająca staw czarownic (tzw. Hexenkolk), gdzie pławiono oskarżone kobiety. Na jednym z domów tablica z brązu upamiętniająca procesy czarownic.
- Menden – fontanna, gablota w muzeum, biblioteka imienia oskarżonej o czary Dorte Hilleke; artyści wykonali też gliniane kapliczki upamiętniające 47 procesów czarownic w różnych miastach Niemiec
- Olpe – symboliczna wieża czarownic
- Osnabrück – fontanna z brązu upamiętniająca ponad 250 ofiar polowań na czarownice
- Recklinghausen – sala w muzeum poświęcona procesom, tablica z nazwiskami ofiar
- Rüthen – wieża czarownic z wystawą, upamiętniająca 102 ofiary prześladowań, pomnik oraz płaskorzeźba z brązu z wizerunkami krytyków procesów o czary Friedricha Spee i Michaela Stapperta
- Schmallenberg-Holthausen – wystawa w muzeum
- Schwerin – tablica pamiątkowa przy ratuszu
- Semlin – pomnik czarownicy Anny Rahns
- Trewir – brązowa tablica pamiątkowa na Porta- Nigra- Platz z 2015 roku
- Veringenstadt – rzeźba ku pamięci Anny Kramer zwanej Bader – Ann
- Wewelsburg – tzw. „loch czarownic”, więzienie oraz sala przesłuchań z wystawą
- Winterberg – tablica na ratuszu upamiętniająca ofiary prześladowań czarownic
Norwegia
- Anda na terenie gminy Gloppen – pomnik czarownicy
- Bergen – kamień czarownic (Heksesteinen på Nordnes) pomnik 350 ofiar procesów o czary
- Leinstrand – pomnik straconej Lisbet Nypan
- Vardø - pomnik ku czci osób, które spłonęły na stosie z powodu oskarżeń o uprawianie magii.
Polska
- Czeladź – pomnik czarownicy Katarzyny Włodyczkowej
- Głuchołazy – góra szubieniczna, gdzie wieszano i chowano ofiar prześladowań oraz tzw. „czarcia ściana”
- Gorzów Wielkopolski – studnia z figurką czarownicy, upamiętniająca procesy o czary
- Nysa – tzw. góra czarownic oraz wystawa w dawnym pałacu biskupim
- Zamkowa Góra – przełęcz z tzw. grobem czarownic, gdzie podobno zabito i pochowano oskarżoną o czary żonę burmistrza Janowa
Słowacja
- Bratysława – tablica pamiątkowa na chodniku, na rogu Hurbanovo Namesti z napisem: „Ku pamięci pierwszej wiedźmy spalonej w Bratysławie”. (Agatha Toott Borlobashin była pierwszą spaloną w Bratysławie czarownicą)
Szwajcaria
- Bazylea – tablica pamiątkowa na moście dla ofiar polowań na czarownice z napisem: „Bazylea upamiętnia ludzi, którzy byli oskarżani o czary, prześladowani, torturowani i zabijani we wcześniejszych stuleciach. Dziś jest to miejsce, które zachęca do poznawania innych ludzi bez uprzedzeń i nie marginalizowania ich”.
- Glarus – pomnik ku pamięci Anny Göldi
- Viscoporano – wieża czarownic, instalacje artystyczne
Szwecja
- Lillhärdal Jämtland – pomnik pamięci Märit z Lillhärdal i Szwedek, które zostały stracone i spalone na stosie w Szwecji podczas procesów o czary 1668-1676 z powodu fałszywych zeznań i przesądów
- Malmö- kamień pamiątkowy w dzielnicy Kirsberg
- Torsåker – kamień pamiątkowy ku czci ofiar procesów o czary
Wielka Brytania
- Dunning – XVIII- wieczny pomnik upamiętniający spaloną w 1657 roku Maggie Wall
- Edynburg (Szkocja) – żeliwna fontanna (tzw. studnia czarownic) z 1894 roku, upamiętniająca miejsce, gdzie spalono 300 kobiet
- Exeter – tablica na ścianie zamku Rougemont w Exeter, upamiętniająca procesy czarownic z Bideford z 1682 roku
- Tullibole (Szkocja) – pomnik ku czci 11 ofiar prześladowań
Włochy
- Presule (zamek) – pomnik w formie wiązki żelaznych prętów z tabliczką: „Gmina Fiè allo Sciliar upamiętnia swoich współobywateli, którzy zostali potępieni i osądzeni jako czarownice i czarodzieje 500 lat temu. Niech wasza śmierć w ogniu na stosie ignorancji i złudzenia będzie przypomnieniem dla nas, którzy urodzili się później, i uczyni nas czujnymi przeciwko nietolerancji i wszelkim formom wykluczenia”.
- Triora – pomnik czarownic i dom czarownic
- Valcamonica – pomnik czarownicy z tablicą pamiątkową ku czci około 110 ofiar prześladowań
Literatura:
Bager, E., Häxtro och häxprocesser i Malmö. I: Malmö genom 600 år, Malmö 1940
Bager, E., Trollet i struten, SDS –1931 –0405. Samma artikel finns även i Strövtåg i tid och rumunder rubriken Otyget i struten, Malmö 1977
Grønlund D., Historisk Efterretning om de i Ribe By for hekseri forfulgte ogbrændte Mennesker, 1780
Hegeler H., Denkmäler für die Opfer der Hexenprozessein Europa / SalemUS
Spurný F., Cekota V., Kouřil M., Šumperský farář a děkan Kryštof Alois Lautner, oběť čarodějnických inkvizičních procesů. Šumperk: Městský úřad Šumperk; Římskokatolická farnost Šumperku, 2000
On- line
Hexenverfolgung - Hexengedenkstätten in Westfalen In: Kirche & Theologie in Web
Denkmäler für die Opfer der Hexenprozessein Europa / SalemUS in: www.anton-praetorius.de
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz